Trasa koncertowa

Poprawna odpowiedź

1: Prawda;

2: Prawda;

3: Fałsz.

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
3.2 Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. Uczeń stosuje wiadomości i umiejętności geograficzne w życiu codziennym, m.in. w racjonalnym wykorzystaniu zasobów środowiska.

Wymaganie szczegółowe

1.7. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń lokalizuje na mapach (również konturowych) kontynenty oraz najważniejsze obiekty geograficzne na świecie i w Polsce ( niziny, wyżyny, góry, rzeki,jeziora, wyspy, morza, państwa itp);
1.8. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych.
1.9. Mapa - umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń projektuje i opisuje trasy podróży na podstawie map turystycznych, topograficznych i samochodowych.

Komentarz

Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej, w szczególności z map, jest jedną z ważniejszych umiejętności kształtowanych podczas nauki w gimnazjum. Umiejętność czytania oraz interpretacji map pojawia się wielokrotnie w wymaganiach szczegółowych w odniesieniu do konkretnych umiejętności geograficznych. Zadanie wpisuje się w tę tematykę, a ponadto przedstawione jest w atrakcyjnej formie, odwołującej się do trasy koncertowej „uwielbianego i znienawidzonego” idola nastolatków.

Wstępem do rozwiązania zadania jest zestawienie informacji zamieszczonych w tabeli – zawierających nazwy dużych miast europejskich wraz z datami koncertów, z konturową mapą polityczną Europy. W pierwszej części zadania poprawne rozwiązanie polegało na prawidłowym przyporządkowaniu miast do numerów na mapie oraz określeniu odległości między poszczególnymi etapami podróży. Zadanie nie wymagało od uczniów znajomości położenia tych miast. Ważnym elementem tej części było zwrócenie przez ucznia uwagi na kolejność odwiedzanych przez idola miast. Poprawną odpowiedź zaznaczyło 66,7% badanych spośród 150 uczniów III klasy gimnazjum. 33% uczniów dokonujących błędnych wyborów prawdopodobnie nieuważnie przeczytało treść zadania. Zasugerowali się oni być może tym, że jeśli weźmiemy pod uwagę zaznaczone miasta, największa jest odległość między Madrytem a Herning. Jednak wokalista nie jechał bezpośrednio z jednego miasta do drugiego.

Druga i trzecia część zadania sprawdzały umiejętność określania podstawowych i pośrednich kierunków geograficznych na mapie. W drugim zdaniu 82% uczniów wskazało poprawną odpowiedź, w trzecim 78%.

Z prawidłowym rozwiązaniem całego zadania poradziło sobie 47,3% badanych uczniów. Wszystkich uczniów biorących udział w badaniu podzielono w zależności od uzyskanego w całym teście wyniku na pięć grup o równej liczebności. Najlepiej rozwiązywali je uczniowie najlepsi – poprawnie odpowiedziało 77,8% z nich, w grupie najsłabszych uczniów 77,8% nie poradziło sobie z poprawnym rozwiązaniem. Zadanie dobrze różnicuje uczniów. Może być wykorzystane do sprawdzianu.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

1: Prawda;

2: Prawda;

3: Prawda.

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
3.2 Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. Uczeń stosuje wiadomości i umiejętności geograficzne w życiu codziennym, m.in. w racjonalnym wykorzystaniu zasobów środowiska.

Wymaganie szczegółowe

1.7. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń lokalizuje na mapach (również konturowych) kontynenty oraz najważniejsze obiekty geograficzne na świecie i w Polsce ( niziny, wyżyny, góry, rzeki,jeziora, wyspy, morza, państwa itp);
9.1. Europa. Relacje przyroda – człowiek – gospodarka. Uczeń wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy.

Komentarz

Zadanie koncentruje się na sprawdzeniu znajomości mapy Europy, w odniesieniu do jej regionalnego podziału. Wszystkie stwierdzenia wymagają zinterpretowania danych zaznaczonych na mapie i odpowiedniego ich zaklasyfikowania. Pierwsza część zadania sprawdzała znajomość pojęcia „kraje śródziemnomorskie”. Poprawnej odpowiedzi udzieliło 76,6% badanych, spośród 150 uczniów III klasy gimnazjum. Ten rejon Europy pojawia się w treściach nauczania nie tylko na lekcjach geografii, ale także historii, jest więc dość dobrze rozpoznawany przez uczniów. Uczeń powinien powiązać określenie „kraje śródziemnomorskie” z położeniem nadmorskim w basenie Morza Śródziemnego. Samo morze, choć niepodpisane, jest przedstawione na mapie, więc nawet jeśli uczeń nie wiedział, które państwa należą do tego regionu, to – korzystając z konturów kontynentu – mógł odpowiedzieć na tę część zadania poprawnie.

Druga część zadania sprawdzała znajomość państw należących do grupy krajów alpejskich. Poprawnie rozwiązało ją 54% uczniów. Na mapie nie był zaznaczony łańcuch Alp, uczeń musiał więc wykazać się wiedzą na temat jego położenia oraz znajomością państw należących do tego regionu. Uzyskany wynik procentowy może sugerować w dużej mierze przypadkowość wyborów.

Trzecie stwierdzenie sprawdza, czy uczeń wie, które obszary przedstawione na mapie należą do kontynentu europejskiego. Poprawnej odpowiedzi udzieliło 78% badanych uczniów. Ta część zadania mogła być rozwiązana nawet bez studiowania mapy; wystarczyło, aby uczeń uważnie i ze zrozumieniem przeczytał wprowadzenie do wiązki zadań. Pojawiło się tam stwierdzenie „to kontynentalna część europejskiej trasy koncertowej”. 

Całe zadanie poprawnie rozwiązało 38,7% uczniów. Dane wyraźnie wskazują, że najlepsi uczniowie odpowiadali najlepiej, uczniowie słabi mieli więcej problemów i wskazywali częściej odpowiedzi błędne. Uzyskane wyniki wskazują na występowanie braków w znajomości mapy Europy. Jest dobrym ćwiczeniem na lekcję powtórzeniową, wpisując się doskonale w podpunkt 9.1 wymagań szczegółowych podstawy programowej.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

1. - B (długość geograficzną),

2. - B (od południka zerowego)

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
3.2 Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. Uczeń stosuje wiadomości i umiejętności geograficzne w życiu codziennym, m.in. w racjonalnym wykorzystaniu zasobów środowiska.

Wymaganie szczegółowe

1.6. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów i obszarów na mapie.
1.8. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych.

Komentarz

Zadanie odnosi się do znajomości pojęć określających współrzędne geograficzne oraz umiejętności wyznaczania ich na podstawie mapy. Jest to podstawowa umiejętność ćwiczona z użyciem mapy.

Aby poprawnie odpowiedzieć na pierwszą część zadania, uczeń miał odnaleźć na mapie pierwsze i ostatnie miasto z trasy oraz określić ich położenie. Ponieważ leżą na wyobrażonej linii pionowej biegnącej z północy na południe, mają zbliżoną długość geograficzną – należało wybrać odpowiedź B. Poprawnie na tę część zadania odpowiedziało 61% badanych spośród 150 uczniów III klasy gimnazjum. Na uwagę zasługuje fakt, że nieprawidłową odpowiedź wskazała dość duża grupa uczniów, którzy uzyskali dobry wynik z całego testu.  

W drugiej części zadania swój pierwszy wybór należało uzasadnić. Ta część sprawdzała, czy pierwszy wybór został dokonany zgodnie z wiedzą, czy przypadkowo. Uczniowie wybierający w pierwszej części odpowiedź B – „długość geograficzną” powinni powiązać swój wybór z południkiem zerowym – umowną linią odniesienia dla całej siatki południków. W przypadku błędnego, ale świadomego wyboru dokonanego w części pierwszej, należało się spodziewać konsekwentnego wyboru błędnej odpowiedzi (2-A) również w drugiej części. Tutaj kryła się dodatkowa trudność, ponieważ w zadaniu zamiast zazwyczaj używanej nazwy „równik” użyto określenia „najdłuższy równoleżnik”. Poprawną odpowiedź wskazało 63% uczniów. Całe zadanie poprawnie rozwiązało 34% badanych. Stosunkowo niski wynik końcowy, przy dość wysokich wynikach w obu częściach zadania, nasuwa przypuszczenie, że pewien odsetek udzielanych odpowiedzi był przypadkowy. Zagadnienie współrzędnych geograficznych sprawia wiele problemów uczniom i dlatego wymaga wyćwiczenia. Tego typu zadania mogą posłużyć do pracy na lekcji lub być wykorzystane na sprawdzianie.

Słowa kluczowe