Wycieczka marzeń

Poprawna odpowiedź

(1) – B

(2) – C

Wymaganie ogólne

3.1 Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. Uczeń wykorzystuje wiedzę i umiejętności geograficzne w celu lepszego rozumienia współczesnego świata i swojego w nim miejsca.

Wymaganie szczegółowe

2.2. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa. Uczeń posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: ruch obrotowy Ziemi, czas słoneczny, czas strefowy.
2.3. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa. Uczeń podaje cechy ruchu obiegowego Ziemi.
2.4. Kształt, ruchy Ziemi i ich następstwa. Uczeń podaje najważniejsze geograficzne następstwa ruchów Ziemi.

Komentarz

Zadanie jest ilustrowane mapą i odnosi się do zastosowania wiedzy szkolnej w praktyce. Choć dotyczy konkursu radiowego, to wiedza o różnicach w długości dnia przydaje się turystom przy planowaniu wyjazdów. Jednym z błędnych wyobrażeń jest często spotykane przekonanie o tym, że w krajach „południowych” dni są dłuższe niż w Polsce.

Z tekstu i mapy można odczytać następujące informacje:

– porównujemy dwa miejsca: Warszawa (Polska) i Hurghada (Egipt),

– sytuacja dotyczy okresu miedzy przesileniem letnim a równonocą jesienną (letnie wakacje),

– oba miejsca leżą na półkuli północnej,

– Warszawa leży w Europie, a Hurghada w Afryce,

– oba miejsca nie leżą na tej samej szerokości geograficznej (Egipt bardziej na południe),

– oba miejsca nie leżą na tej samej długości geograficznej (Egipt bardziej na wschód),

– nie można określić, czy leżą w tej samej strefie czasowej.

Uczeń powinien wiedzieć, że w okresie letnim w obszarze pomiędzy zwrotnikiem Raka a biegunem północnym im dalej na północ, tym dzień jest dłuższy. Jeśli o tym nie wie, to może spróbować to wywnioskować. Odpowiedzią poprawną jest B – mówiąca, że dzień w Egipcie latem nie jest dłuższy niż w Polsce.

Istotne jest wskazanie przyczyny takiego stanu. Położenie na danym kontynencie nie może być przesłanką do dokładnego określenia warunków oświetlenia danego miejsca, zatem należy wyeliminować dystraktor A. Nie można określić, czy oba miejsca leżą w tej samej strefie czasowej, ale i tak taka informacja nie pomogłaby rozwiązać zadania, ponieważ długość dnia nie wynika z przynależności do określonej strefy czasowej. To samo dotyczy stref klimatycznych (choć tu pewien związek z szerokością geograficzną zachodzi). Należy wyeliminować odpowiedzi B i D. Prawdziwą przyczyną jest inna szerokość geograficzna (odpowiedź C).

Zadanie przetestowano na grupie 154 uczniów. Wszystkich uczniów biorących udział w badaniu podzielono w zależności od uzyskanego wyniku na pięć grup o równej liczebności, w zależności od tego, jaki wynik uzyskali w całym teście, który rozwiązywali. 152 osoby próbowało rozwiązać zadanie, jednak tylko 17% zrobiło to poprawnie. 51% badanych właściwie wskazało, że to szerokość geograficzna ma wpływ na długość dnia, jednak tylko 35% wskazało poprawnie relację długości dnia w obu miejscach. Uczniowie z wyższymi wynikami w całym teście, radzili sobie nieco lepiej z zadaniem, ale głównie w części drugiej.

Wyniki mogą świadczyć o słabym zrozumieniu zjawiska zależności długości dnia od szerokości geograficznej przez uczniów. Zadanie warto wykorzystać na lekcji do przepracowania zagadnienia.

Słowa kluczowe