Szarm asz-Szajch

Poprawna odpowiedź

(1) – B

(2) – C

Wymaganie ogólne

2.1 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym.
2.4 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne warunków środowiska przyrodniczego oraz działalności człowieka na Ziemi.

Wymaganie szczegółowe

3.1. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej. Uczeń charakteryzuje wpływ głównych czynników klimatotwórczych na klimat.
3.2. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej. Uczeń charakteryzuje na podstawie wykresów lub danych liczbowych przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w ciągu roku w wybranych stacjach meteorologicznych położonych w różnych strefach klimatycznych.

Komentarz

Zadanie sprawdza umiejętność odczytywania i interpretowania danych statystycznych dotyczących klimatu.

Z tekstu i klimatogramu można odczytać następujące informacje:

– sytuacja klimatyczna dotyczy miejscowości w Egipcie,

– opady w omawianym miejscu nie są całoroczne, nie występują latem, ich sumy w miesiącach z opadami są niewielkie,

– średnie miesięczne temperatury wahają się od 15°C zimą do prawie 30°C latem (roczna amplituda ok. 15°C),

– występują pory roku.

Uczeń powinien wiedzieć, że Egipt leży w klimacie zwrotnikowym. Jeśli tego nie wie, znając cechy klimatu równikowego (średnie temperatury miesięczne powyżej 20°C, roczne amplitudy do 10°C, duże miesięczne sumy opadów przez cały lub prawie cały rok) może na podstawie analizy klimatogramu udzielić poprawnej odpowiedzi B (analizowany klimat nie jest równikowym).

Aby rozwiązać zadanie, musi wiedzieć, w jaki sposób na wykresie przedstawione są sumy opadów i temperatury oraz jak odczytać ich wartości.

Niezbędne jest wskazanie właściwego uzasadnienia pierwszej odpowiedzi. Na początku warto sprawdzić prawdziwość stwierdzeń: A. nie wiadomo (czy ok. 15°C to mało czy dużo?), B. właściwie prawdziwe (latem prawie 30°C), C. prawdziwe (gorące suche lato, chłodniejsza i wilgotniejsza zima), D. fałszywe (w lipcu suma opadów wynosi zero). Odpowiedź D. można wyeliminować.

Najważniejsze jest porównanie pozostałych trzech stwierdzeń z cechami klimatu równikowego. Roczna amplituda temperatur jest większa niż w klimatach równikowych i A. należy wyeliminować. Tak samo odpowiedź B., ponieważ temperatury w Egipcie są wysokie tylko latem, a nie przez cały rok. Poprawne jest wyłącznie uzasadnienie C., dotyczące występowania pór roku (w klimatach równikowych ich nie ma, w klimacie analizowanym w zadaniu – są).

Spośród 150 badanych uczniów 148 podjęło się rozwiązania zadania, jednak tylko 10% zrobiło to poprawnie. W części pierwszej tylko 41% uczniów wskazało właściwą odpowiedź – B. W części drugiej poprawną odpowiedź C. wskazało tylko 21%, a najczęściej (42%) udzielano niepoprawnej odpowiedzi B., dotyczącej wysokich temperatur. Zadanie słabo różnicuje uczniów.

Wyniki mogą świadczyć o nieumiejętności korzystania z klimatogramów i nierozumieniu podstawowych pojęć dotyczących zagadnień klimatycznych. Zadanie warto wykorzystać w pracy na lekcji, aby lepiej wyjaśnić te zagadnienia.

Słowa kluczowe