Wiązka zadań
Dieta a nowotwory
Zadanie
Podczas badań okresowych lekarz umieścił w dokumentacji pacjenta następujący wpis: „Mężczyzna lat 58, palący papierosy, posiłki: codziennie obiad zawierający smażone lub grillowane mięso, codziennie porcja świeżych warzyw i owoców, regularnie opala się na solarium”.
Które z poniżej wymienionych czynników sprzyjają rozwojowi choroby nowotworowej u tego pacjenta?
| Czynnik | Czy sprzyja chorobie nowotworowej? | |
| 1. | Sposób przygotowywania produktów mięsnych. | `square` Tak / `square` Nie |
| 2. | Zawartość warzyw i owoców w diecie. | `square` Tak / `square` Nie |
| 3. | Opalanie się na solarium. | `square` Tak / `square` Nie |
| 4. | Palenie tytoniu. | `square` Tak / `square` Nie |
| 5. | Wiek pacjenta. | `square` Tak / `square` Nie |
Poprawna odpowiedź
1-T, 2-N, 3-T, 4-T, 5-T
Wymaganie ogólne
3.2 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe.
3.3 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń rozumie i interpretuje pojęcia biologiczne, zna podstawową terminologię biologiczną.
Wymaganie szczegółowe
7.4. Stan zdrowia i choroby. Uczeń przedstawia czynniki sprzyjające rozwojowi choroby nowotworowej (np. niewłaściwa dieta, tryb życia, substancje psychoaktywne, promieniowanie UV) oraz podaje przykłady takich chorób.
Komentarz
Zadanie wymaga od ucznia analizy tekstu źródłowego i porównania pozyskanych z niego danych z własną wiedzą dotyczącą przyczyn nowotworzenia.
Najłatwiejsze do interpretacji dla uczestniczących w badaniu uczniów III klas gimnazjum były dane dotyczące spożywania przez mężczyznę dużej ilości warzyw i owoców (co nie sprzyja powstawaniu nowotworów), opalania się w solarium i palenia papierosów (oba czynniki sprzyjają powstawaniu choroby nowotworowej). Odpowiednio 95%, 96% i 97% badanych uczniów poprawnie oceniło wpływ tych trzech czynników (Nie, Tak, Tak). Trudniejsza dla uczniów okazała się ocena sposobu przygotowywania mięsa – dużo mniejszy odsetek zdaje sobie sprawę, że smażenie lub grillowanie mięsa powoduje powstawanie produktów toksycznych z palonego tłuszczu. Jedynie 48% badanych uznało, że taki sposób obróbki mięsa jest niezdrowy i sprzyja zmianom nowotworowym.
Jeszcze mniejsza grupa badanych (38%) uznała, że wiek pacjenta sprzyja chorobie nowotworowej. Rzadko bowiem nauczyciele czy podręczniki szkolne podają wiek jako czynnik zwiększający ryzyko zachorowania na nowotwór, koncentrują się bowiem zazwyczaj na szkodliwych elementach diety i trybu życia.
Całość zadania rozwiązało poprawnie jedynie 16% badanych uczniów, okazało się zatem trudne.
Zadanie można wykorzystać na lekcji, zwracając uwagę uczniów na wiek, jako jeden z czynników sprzyjających rozwojowi raka.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
