Badanie szkodliwości telefonów

Poprawna odpowiedź

1 B, 2 E, 3 A, 4 C, 5 D

Wymaganie ogólne

1 Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych.
4 Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularno-naukowych).

Wymaganie szczegółowe

8.1. Wymagania przekrojowe. Uczeń opisuje przebieg i wynik przeprowadzanego doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny
8.2. Wymagania przekrojowe. Uczeń wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia

Komentarz

Zadanie dotyczy umiejętności kształconej znacznie częściej na lekcjach biologii niż fizyki, jednak w częściowo fizycznym kontekście.  Absolwent gimnazjum powinien rozumieć, czym naukowe metody badań medycznych różnią się od luźnych sądów, opinii i przesądów. Powinien też rozumieć opisaną w zadaniu logikę procesu badawczego.

Analizując treść zadania można było pokusić się o przewidzenie wyników. I tak można się było spodziewać, że stosunkowo łatwo będzie  uczniom wskazać problem badawczy, a także odróżnić próby od wniosków czy wyników. Natomiast odróżnienie wniosku z doświadczenia od jego wyniku jest już nieco trudniejsze, podobnie próby badawczej od kontrolnej.

Badanie przeprowadzone na absolwentach gimnazjum w pełni potwierdziło te obawy.

Problem badawczy poprawnie wskazało 75% badanych uczniów, natomiast wszystkie kolejne elementy niewiele więcej niż połowa uczniów.

Przyczynę widać po analizie wyborów. Punkt 2 jako próbę badawczą wskazało zaledwie 52% uczniów, ale aż 32% uznało ją za próbę kontrolną. Podobnie punkt 3 jako próbę kontrolną wskazało 52%, podczas gdy za próbę badawczą uznało ją 32% uczniów. Wniosek wydaje się dość oczywisty – 1/3 uczniów myli próbę kontrolną z próbą badawczą, bądź też w ogóle nie odróżnia tych pojęć.

Podobna sytuacja dotyczy punktów 4 i 5. Punkt 4 jako wynik doświadczenia wskazało 55% uczniów, ale aż 35% uznało go za wniosek, punkt 5 za wniosek uznało 58% uczniów, podczas gdy 35% zakwalifikowało go jako wynik doświadczenia.

Zatem tu również około 1/3 uczniów pomyliła wniosek z wynikiem.

Warto zauważyć, że w obu przypadkach (Punty 2 i 3 oraz punkty 4 i 5) obie grupy łącznie stanowiły około 90% populacji, zatem pozostałe dwie odpowiedzi wybierało łącznie zaledwie około 10% uczniów. Jest to wyraźny dowód na to, że uczniowie w badaniu w ogromnej większości nie wybierali odpowiedzi przypadkowo.

Co ciekawe obie grupy wyraźnie nie pokrywały się ze sobą – jedni uczniowie nie odróżniają wniosku od wyniku, inni próby badawczej od kontrolnej, gdyż łącznie całe zadanie poprawnie wykonało jedynie 23% uczniów, przy szansie na losowy sukces wynoszącej mniej niż 1%. 

Zadanie można wykorzystać jako ilustrację do lekcji z kontekstem międzyprzedmiotowym, podkreślając specyfikę badań medycznych.

Słowa kluczowe