Czesław Miłosz "Haiku" - czytanie tekstu literackiego

Poprawna odpowiedź

Możliwe są najróżniejsze realizacje tego zadania. Ważne, aby uczeń samodzielnie podjął działanie.

Wymaganie ogólne

3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

3.1.1. Mówienie i pisanie. Uczeń tworzy spójne wypowiedzi ustne (monologowe i dialogowe) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów lub dzieł sztuki, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu i ze zdarzenia z życia, rozprawka, podanie, życiorys i CV, list motywacyjny, dedykacja/ dostosowuje odmianę i style języka do gatunku, w którym się wypowiada.
3.1.2. Mówienie i pisanie. Uczeń stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat.
3.1.3. Mówienie i pisanie. Uczeń tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi.
3.1.4. Mówienie i pisanie. Uczeń dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne.

Komentarz

To jest zadanie przed lekturą haiku. Jego celem jest skłonienie ucznia do bacznej obserwacji rzeczywistości. Forma przedstawienia nie jest istotna, ważne jest, żeby uczeń wykonał pracę w dwóch etapach: dokonał odkrycia czegoś, na co zazwyczaj nie zwraca uwagi, a następnie to utrwalił.

Poprawna odpowiedź

Ważny jest sposób uzasadnienia wyboru.

Wymaganie ogólne

3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

3.1.5. Mówienie i pisanie. Uczeń uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi.

Komentarz

Zadanie ma na celu ćwiczenie umiejętności uzasadniania, dyskutowania. Oczywiście często wybór jest emocjonalny, trudny do wytłumaczenia, jednak istotne jest to, jak uczeń będzie próbował wytłumaczyć kolegom, dlaczego taki, a nie inny element przykuł jego uwagę.

Poprawna odpowiedź

Uczeń ma spróbować omówić trudności, przed którymi staje. Uczniowie mogą wskazywać różne trudności. Trzeba im pozwolić na wyrażenie swych refleksji na ten temat.

Wymaganie ogólne

3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

3.1.5. Mówienie i pisanie. Uczeń uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi.

Komentarz

Wykonując to zadanie, uczeń powinien zyskać świadomość, że baczna obserwacja świata łączy się z pewnym trudem. Z jeszcze większym trudem łączy się artystyczne przedstawienie rzeczywistości. Rozmowa powinna być przez nauczyciela kierowana w stronę trudności artystycznych, np. znalezienia odpowiednich słów w opisie, oddania farbami lub kredkami właściwego koloru, kadrowania w fotografii itd. Kolejnym etapem jest dokonany przez klasę wybór trzech-czterech najciekawszych przedstawień (każde w innej formie artystycznej) i uzasadnienie tych wyborów ze wskazaniem metod, za pomocą których osiągnięty został efekt (np. ciekawe metafory w opisie, interesujące oświetlenie w fotografii).

Poprawna odpowiedź

Najprawdopodobniej pierwsza obserwacja będzie dotyczyła krótkiej miary wierszy, ich zwięzłości. Ponieważ jednak uczniowie wykonali poprzednie ćwiczenie, będą wyczuleni na kwestię obserwacji świata, wyszukiwania w nim elementów tyleż zwykłych i banalnych, co zaskakujących, niektórzy mogą więc zauważyć, że w tej formie literackiej istotny jest nie tylko opis, ale i to, że on ma być jak najbardziej celny i ma skupiać się na tym, co najważniejsze. Może ktoś dostrzeże humor, paradoks, nieoczekiwane skojarzenia.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.1.1. Wstępne rozpoznanie. Uczeń opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło.

Komentarz

Zadanie pobudza do uważnej obserwacji, analizy tekstów, wywołuje pierwsze refleksje na ich temat. Dalsza praca z tymi tekstami będzie zależna od tego, co zwróci uwagę uczniów. W pierwszej kolejności warto rozwinąć to, co zostało zauważone, w dalszej kolejności należy kierować pracę  w stronę zagadnień niedostrzeżonych.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Uczeń wskazuje krótki rozmiar wierszy (trzy wersy, kilka słów, kilkanaście sylab), obecność tylko słów niezbędnych (bez jakiegokolwiek nadmiaru), charakterystyczną kompozycję (obserwacja zapisana w pierwszym wersie jest rozwijana w sposób zaskakujący w drugim, a zwłaszcza trzecim wersie).

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.1.2. Wstępne rozpoznanie. Uczeń rozpoznaje problematykę utworu.
2.2.5. Analiza. Uczeń omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, podtytułu, motta, apostrofy, puenty, punktu kulminacyjnego).

Komentarz

Zadanie ma skłaniać do głębszej analizy tekstów. Uczeń powinien zwrócić uwagę na charakterystyczne oraz wyraziste cechy haiku. Może się zdarzyć, że uczniowie (którzy mogą pracować w zespołach) nie zauważą żadnej cechy poza krótkością wierszy, wtedy trzeba ich skłonić do baczniejszej lektury.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Pochodzenie japońskie, w wersji oryginalnej wiersz liczy 17 sylab, co nie jest zachowywane w językach zachodnich, najważniejsza jest jednak zwięzłość i niezwykłość obserwacji dotyczącej zwyczajnego świata.

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacj i – werbalne i niewerbalne; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów.

Wymaganie szczegółowe

1.2.2. Samokształcenie i docieranie do informacji. Uczeń stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji.
1.2.3. Samokształcenie i docieranie do informacji. Uczeń korzysta ze słownika: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego, wyrazów obcych, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów literackich – w formie książkowej i elektronicznej.

Komentarz

Zadanie wymaga samodzielnego wyszukiwania informacji w dostępnych źródłach. Rolą nauczyciela jest ewentualnie zasugerowanie możliwych i wiarygodnych źródeł informacji. Można wprowadzić pojęcie ascezy jako rezygnacji ze wszystkiego, co oznacza nadmiar, co nie jest konieczne. Wyszukaną definicję koniecznie należy zestawić z efektami uczniowskiej pracy przy wykonywaniu poprzedniego zadania.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Możliwe są najrozmaitsze realizacje tego zadania.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.3.3. Interpretacja. Uczeń interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach).

Komentarz

Te krótkie teksty mogą wiele zyskać w interpretacji głosowej, gdy za pomocą zawieszenia głosu lub zmiany intonacji zostanie podkreślona ich dramaturgia, nieoczywistość, humor. Zadanie skłania również uczniów do zapoznania się z tekstami haiku, które nie były prezentowane podczas lekcji.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Najprawdopodobniej okaże się, że po odjęciu lub dodaniu słowa gubi się gdzieś precyzja struktury i treści, że haiku traci „coś” zarówno po dodaniu, jak i po odjęciu choćby jednego słowa.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl
3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

2.2.5. Analiza. Uczeń omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, podtytułu, motta, apostrofy, puenty, punktu kulminacyjnego).
3.1.4. Mówienie i pisanie. Uczeń dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne.

Komentarz

To ryzykowne zadanie, ale unaoczniające istotę haiku: to nie są dowolnie i jakkolwiek zestawione słowa, precyzja polega na tym, że nie da się w nich nic zmienić, jeśli się nie chce zaburzyć struktury tekstu.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Przykład:

Są zwięzłe, a więc skupiają się na tym, co w obserwacji rzeczywistości – według poety – jest najistotniejsze. Cała obserwacja sprowadza się do uważnego skupienia na detalu, na czymś, co w zwykłym postrzeganiu świata umyka naszej uwadze, gdyż niknie w natłoku innych elementów.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.3.1. Interpretacja. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją.

Komentarz

Zadanie wymaga połączenia obserwacji formy haiku z jego treścią, nastrojem. Uczeń powinien zaobserwować, że zwięzła forma wymusza niesłychane skupienie i precyzję, dzięki czemu otrzymujemy bardzo skondensowany, szczegółowy i zaskakujący obraz pozornie zwykłej rzeczywistości.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Przykład:

Są to fragmenty zwykłej, prozaicznej rzeczywistości, elementy przyrody, zwykłe zajęcia.

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacj i – werbalne i niewerbalne; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów.

Wymaganie szczegółowe

1.1.2. Czytanie i słuchanie. Uczeń wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu.

Komentarz

Zadanie to polega na prostym wyszukaniu w tekście potrzebnych informacji. Zadanie łatwe, jednak potrzebne, żeby przejść do dalszych etapów analizy.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Przykład:

Kontrastowe zestawienia (cisza, hałas), zabawne połączenia (Pan koń), uniezwyklenie rzeczy zwykłych, prozaicznych.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.1.1. Wstępne rozpoznanie. Uczeń opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło.

Komentarz

To jest zadanie trudniejsze, bo nie każdy uczeń będzie potrafił właściwie wyjaśnić, z czego wynika zaskoczenie. Jednak nawet jeśli będzie to robił nieporadnie, trzeba mu pozwolić na ekspresję i próbę racjonalizacji swoich odczuć. Można – jeśli uczniowie ich nie znają – wprowadzić pojęcia kontrastu i paradoksu.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Przykład:

Miejsca humorystyczne – nazywanie konia panem i zestawienie (już poważne) Pana konia (dużego, dumnego, silnego) z maleńkim ptaszkiem, który musi ustąpić z drogi silniejszemu, bo inaczej zostanie zdeptany. Obrazek jest zabawny, ale kryje się w nim głęboka refleksja na temat świata – słabe i małe musi ustąpić temu, co silne…

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.3.1. Interpretacja. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją.
2.4.1. Wartości i wartościowanie. Uczeń ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm-nacjonalizm, tolerancja-nietolerancja, piękno-brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach.

Komentarz

Różne jest poczucie humoru, więc nie każdy zauważy w haiku śmieszność. Trzeba jednak na nią zwrócić uwagę. Celem tego zadania jest refleksja nad zderzeniem tego, co zabawne (błahe albo zaskakujące) z tym, co poważne (melancholijne), tego, co małe i na pozór nieistotne, z tym, co filozoficzne (np. słabość piękna, rola kontrastu w poznawaniu świata itd.).

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Uczeń powinien poddać refleksji to, co zawarte jest głęboko w przeczytanych wierszach: uważność wobec świata, umiejętność dostrzegania istoty w tym, co małe, akceptacja rzeczywistości, nawet jeśli melancholijnie się dostrzega to, co w świecie złe, brzydkie czy przynoszące cierpienie.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.3.1. Interpretacja. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją.
2.4.1. Wartości i wartościowanie. Uczeń ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm-nacjonalizm, tolerancja-nietolerancja, piękno-brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach.
2.4.3. Wartości i wartościowanie. Uczeń dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość.

Komentarz

To trudne zadanie interpretacyjne. Uczeń może mieć trudności ze sformułowaniem wniosków interpretacyjnych. Nauczyciel tak powinien pokierować rozmową, żeby podprowadzić ucznia do tez interpretacyjnych. W ambitnej klasie nauczyciel może wprowadzić krótkie wyjaśnienie, na czym polega buddyjskie podejście do świata: ścisłe zespolenie człowieka ze światem, którego jest częścią, swoista „uważność” w obserwowaniu rzeczywistości w jej najdrobniejszych przejawach, akceptacja natury…

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Przykład:

Istotą haiku jest delikatność, często ulotność zapisanego obrazu, dlatego powinna w tym tekście panować szczególna dyscyplina, ale zbyt sztywne reguły mogłyby zepsuć efekt (jeśli np. słowo precyzyjnie oddające jakąś treść byłoby o sylabę za długie lub za krótkie i z tego tylko powodu zostałoby odrzucone). Bardzo ważna jest w haiku ta precyzja i lekkość, a także umiejętność uchwycenia przelotnej i magicznej chwili (niezwykłej i równocześnie najzwyklejszej). Nadmiar słów łatwo mógłby tę subtelność zniszczyć.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl
3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

2.2.5. Analiza. Uczeń omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, podtytułu, motta, apostrofy, puenty, punktu kulminacyjnego).
2.4.1. Wartości i wartościowanie. Uczeń ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm-nacjonalizm, tolerancja-nietolerancja, piękno-brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach.
3.1.5. Mówienie i pisanie. Uczeń uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi.

Komentarz

Ważne, aby uczniowie zrozumieli, że istotą tej poetyckiej formy jest zwięzłość, szkicowość, ale także wielka dbałość o słowo, odpowiedniość, precyzja każdego wyrazu. Zadanie podsumowuje refleksje wywołane ćwiczeniami 8. i 9., przygotowuje do napisania własnego haiku.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Wymaganie ogólne

3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

3.1.5. Mówienie i pisanie. Uczeń uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi.
3.1.6. Mówienie i pisanie. Uczeń przestrzega zasad etyki mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych, m.in. zna konsekwencje stosowania form charakterystycznych dla elektronicznych środków przekazywania informacji, takich jak: SMS, e-mail, czat, blog (ma świadomość niebezpieczeństwa oszustwa i manipulacji powodowanych anonimowością uczestników komunikacji w sieci, łatwego obrażania obcych, ośmieszania i zawstydzania innych wskutek rozpowszechniania obrazów przedstawiających ich w sytuacjach kłopotliwych, zna skutki kłamstwa, manipulacji, ironii.
3.2.2. Świadomość językowa. Uczeń sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny, zna granice stosowania slangu młodzieżowego.

Komentarz

Poprawna odpowiedź

Możliwe są różnorodne rozwiązania.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

W zadaniach 15. i 16. chodzi o próbę zmierzenia się z tą formą, więc uczniowie nie powinni się jej bać. Celem nie jest ocena, ale samodzielne zmierzenie się z tą formą poetycką. Dobrze by było umożliwić uczniom zaprezentowanie ich wierszy rodzicom, kolegom z innych klas czy innej publiczności, np. przez wydanie specjalnego dodatku do gazetki szkolnej. Można by to połączyć z prezentacją innych form artystycznych (np. haiga), za pomocą których uczniowie próbowali przedstawić wybrane elementy rzeczywistości.

Zadanie odwołuje się również do wymagań z zakresu II etapu edukacyjnego.
SP 2.2.1. Uczeń dostrzega swoistość artystyczną dzieła.

2.2.1. Uczeń dostrzega swoistość artystyczną dzieła.

Słowa kluczowe