Ceny surowców

Poprawna odpowiedź

1. A, 2. A.

Wymaganie ogólne

2.2 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń identyfikuje związki i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce i życiu społecznym w różnych skalach przestrzennych (lokalnej, regionalnej, krajowej, globalnej)

Wymaganie szczegółowe

10.7. Wybrane regiony świata. Relacje: człowiek – przyroda – gospodarka. Uczeń charakteryzuje region Bliskiego Wschodu pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej, kierunków i poziomu rozwoju gospodarczego.

Komentarz

Zadanie sprawdza u uczniów umiejętność interpretacji tekstu oraz dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych. Zadaniem ucznia jest przewidzenie efektów wydarzeń mających związek z przemysłem naftowym. Zadanie składa się z dwóch części. Pierwsza część dotyczy wnioskowania na podstawie opisywanej hipotetycznej sytuacji, a druga, poprzez dodatkowe pytanie o skutki wydarzeń, sprawdza, czy w pierwszej części uczeń nie udzielił odpowiedzi w sposób przypadkowy.

W pierwszej części zadania zadaniem ucznia jest ocena wpływu hipotetycznego konfliktu zbrojnego w Iranie i ewentualnego zniszczenia ropociągów na cenę ropy naftowej na rynkach światowych. Chociaż Iran nie jest jedynym producentem tego surowca mineralnego, to zmniejszenie produkcji w tym kraju może ograniczyć jego ilość na rynku międzynarodowym. Odbiorcy ropy naftowej z Iranu mogą próbować szukać tego surowca u innych producentów, często przepłacając, aby zdobyć kontrakt. Taka sytuacja może doprowadzić do wzrostu cen ropy naftowej na rynkach światowych. To jest prawidłowa odpowiedź (A), którą wskazało 80,4% spośród 163 badanych uczniów 3 klasy gimnazjum.

W drugiej części zadania uczeń powinien zastanowić się nad tym, co oznacza wzrost cen ropy naftowej na rynkach światowych dla eksporterów tego surowca. Jeżeli uczeń prawidłowo zidentyfikował pojęcie „eksportera”, czyli sprzedawcy, to powinien połączyć wzrost cen na rynkach światowych ze wzrostem dochodów krajów sprzedających ropę.  Również w tym zadaniu prawidłową jest odpowiedź A. Takiego wyboru dokonało 39,3% badanych uczniów. Możliwe, że część uczniów pomyliła eksport z importem.

Całe zadanie okazało się trudne dla uczniów. Poprawnie obie części rozwiązało 30,1% badanych.  Warto zaprezentować je na lekcji, aby móc wyjaśnić wątpliwości związane z drugą częścią zadania.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

1. B., 2. A.

Wymaganie ogólne

2.2 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń identyfikuje związki i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce i życiu społecznym w różnych skalach przestrzennych (lokalnej, regionalnej, krajowej, globalnej)

Wymaganie szczegółowe

9.6. Europa. Relacje przyroda – człowiek – gospodarka. Uczeń przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej, główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu wybranego regionu (lub okręgu) przemysłowego w Europie Zachodniej.

Komentarz

Podobnie jak pierwsze zadanie w wiązce, tak i to sprawdza u uczniów umiejętność interpretacji tekstu oraz dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych. Zadaniem ucznia jest przewidzenie efektów wydarzeń mających związek z hipotetycznym rozpoczęciem wydobycia gazu łupkowego w Niemczech. Zadanie składa się z dwóch części. Pierwsza część dotyczy wnioskowania na podstawie opisywanej hipotetycznej sytuacji, a druga, poprzez dodatkowe pytanie o skutki wydarzeń, sprawdza, czy w pierwszej części uczeń nie udzielił odpowiedzi w sposób przypadkowy. Zadanie może być interesujące dla ucznia, ponieważ porusza kwestie związane z sąsiadami Polski i mające znaczenie również dla naszego kraju.

W pierwszej części zadaniem ucznia jest ocena wpływu ewentualnego rozpoczęcia wydobycia gazu łupkowego w Niemczech na cenę gazu ziemnego na rynkach światowych. Chociaż trudno przewidzieć, jak wiele gazu z łupków pojawiłoby się na rynku, to Niemcy, mając nowe źródło gazu ziemnego, mogłyby ograniczyć import tego surowca zza granicy. Niemcy to gospodarczo silnie rozwinięty kraj i w tej chwili są jednym z największych importerów gazu. Po zmniejszeniu importu znacząco wzrosłaby ilość gazu na rynku czekającego na kupca. W efekcie ceny tego surowca mogłyby odnotować spadek na rynkach światowych. Taką odpowiedź (B) wybrało 42,5% spośród 127 uczniów 3 klasy gimnazjum uczestniczących w badaniu.

W drugiej części zadania uczeń powinien zastanowić się nad tym, co oznacza spadek cen gazu ziemnego na rynkach światowych dla największego eksportera tego surowca na świecie, czyli Rosji. Jeżeli uczeń prawidłowo zidentyfikował pojęcie „eksportera”, czyli sprzedawcy, to powinien połączyć spadek cen na rynkach światowych ze spadkiem dochodów tego kraju.  Dodatkowo za tym wyborem przemawia fakt, że Niemcy są najważniejszym odbiorcą rosyjskiego gazu. Ewentualne ograniczenie importu gazu uderzyłoby bezpośrednio w głównego dostawcę. W tym zdaniu prawidłową jest odpowiedź A. Takiego wyboru dokonało 75,6% badanych uczniów.

Całe zadanie okazało się dość trudne dla uczniów. Poprawnie obie części rozwiązało 38,6% badanych.  Warto zaprezentować je na lekcji, aby móc wyjaśnić wątpliwości związane z pierwszą częścią zadania.

Słowa kluczowe