Wyprawy Kolumba

W zadaniu tym uczeń proszony jest o rozstrzygnięcie, czy zaproponowane zdania znajdują potwierdzenie w informacjach zawartych na mapie. Kluczem do poprawnego rozwiązania tego zadania jest wyszukanie informacji na mapie. Każde ze zdań wymaga skupienia się na innym elemencie mapy lub jej legendy. Oprócz tego dwa ostatnie zdania wymagają dodatkowo od ucznia wykazania się prostymi umiejętnościami z zakresu chronologii.

W zdaniu 1. uczeń po pierwsze musi odnaleźć na mapie Hispaniolę, a następnie, na podstawie legendy mapy rozstrzygnąć, w jakich latach odbyła się wyprawa, w trakcie której wyspa ta została odkryta. Zdanie 2. wymaga od ucznia prześledzenia trasy drugiej wyprawy i rozstrzygnięcia, czy w jej trakcie dopłynięto do obszarów dzisiejszej Kolumbii. Z kolei w zdaniu 3. uczeń musi przeanalizaować przebieg trzeciej wyprawy i ustalić kolejność docierania do różnych miejsc. Zdanie 4. wymaga połączenia umiejętności pracy z mapą z umiejętnościami z zakresu chronologii ćwiczonymi jeszcze na poziomie szkoły podstawowej, jakimi jest zamiana dat rocznych na wieki. Uczeń musi bowiem na podstawie mapy i legendy, podobnie jak robił to w zdaniu 1. ustalić kiedy Kolumb dotarł do Hondurasu, a następnie zamienić datę na wiek. Ostatnie zdanie (nr 5) ponownie wymaga od ucznia wykonania tej samej operacji dla dwóch kolejnych obszarów, a następnie ustalenia kolejności ich odkrywania. Spośród zaproponowanych zadań w tej wiązce, to właśnie wymaga od ucznia wykazania się najwyższym poziomem kompetecji w pracy z mapą.

Wykorzystanie tego zadania na lekcji pozwala nauczycielowi ćwiczyć pracę z mapą, równocześnie zapoznając uczniów z dziejami wypraw odkrywczych. W razie potrzeby można tworzyć kolejne - analogiczne do zaproponowanych - zdania do weryfikacji przez uczniów

Zadanie to jest przykładem na to, jak integrować treści z różnych przedmiotów. Zestawiono tutaj mapę typową dla lekcji historii (zarówno w formie, jak i treści) z mapą używaną zazwyczaj na lekcjach geografii. Uczeń musi przyjrzeć się obu źródłom i porównać informacje, które z nich odczytał. Na mapie historycznej powinien zauważyć, że wszystkie wyprawy Kolumba do Nowego Świata płynęły szlakiem południowym, a wracały szlakiem północnym. Pomimo pewnych odchyleń oczekujemy, że uczeń zaobserwuje tę generalną zależność Taki sam przepływ prądów morskich na Oceanie Atlantyckim powinien naprowadzić na zaznaczenie odpowiedzi B.

Zadanie może okazać się trudne dla uczniów, którzy skoncentrowali się na szczegółach, informacjach dotyczących poszczególnych wypraw (których przebieg, jak w przypadku pierwszej wyprawy nieznacznie łamie tę zależność), nie dostrzegając generalnej tendencji - do Nwego Świata płynięto zawsze trasą położoną bardziej na południe w stosunku do szlaku powrotnego. Zadanie nie zostanie też prawidłowo rozwiązane, jeśli uczeń nie będzie potrafił zestawiać informacji zaczerpniętych z różnych źródeł i nie dostrzeże pomiędzy nimi podobieństwa.

W tej formie zadanie ma charakter zadania zamkniętego, ale równie dobrze może ono funkcjonować na lekcji lub sprawdzianie jako zadanie otwarte. Wówczas uczniowie zostaną postawieni w sytuacji, w której sami muszą rozpoznać jakie zależności zachodzić mogą pomiędzy wydarzeniami z mapy pierwszej i zjawiskami z mapy drugiej. Rozwiązanie takie pozwala także kształcić lub sprawdzać umiejętności narracji historycznej, w której uczeń integruje informacjhe pozyskane z różnych źródeł.