Parki narodowe

Poprawna odpowiedź

(1) B,

(2) C,

(3) A

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.

Wymaganie szczegółowe

1.6. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów i obszarów na mapie.

Komentarz

Zadanie opiera się na pracy z mapą. Od ucznia wymagana jest podstawowa orientacja na mapie Polski i umiejętność ustalenia położenia wybranych parków narodowych. Wybrane parki charakteryzują się specyficznym położeniem geograficznym (położenie nadrzeczne, górskie, wyżynne). Grafiki umieszczone na plakietkach nie tylko uatrakcyjniają zadanie, ale mogą być pomocne w ustaleniu lokalizacji poszczególnych parków. Analizując treść emblematów, uczeń może uzyskać dodatkowe informacje na temat charakterystyki parków, co ułatwi określenie położenia każdego z nich. Zadanie nawiązuje do tematyki wakacyjnej, co może dodatkowo zainteresować ucznia.

Zadanie przetestowano na grupie uczniów. Wszystkich uczniów biorących udział w badaniu podzielono w zależności od uzyskanego w całym teście wyniku na osiem grup o równej liczebności. Poniżej zaprezentowano wykresy, na których można prześledzić, jakich odpowiedzi udzielali badani uczniowie w kolejnych częściach zadania, w zależności od tego, jaki wynik uzyskali w całym rozwiązywanym przez siebie teście.

Wykres 1. Rozkład częstości odpowiedzi w pierwszej części zadania. Na osi X zaznaczono poziom ucznia (1 – grupa uczniów, którzy uzyskali najniższe wyniki w całym teście, 8 – grupa o najwyższych wynikach), na osi Y zaś – odsetek uczniów z danej grupy, którzy wybrali daną odpowiedź. Wartości nie sumują się do 100%, ponieważ pewna część uczniów nie wybrała żadnej odpowiedzi.

W pierwszej części zadania uczeń proszony był o wybór właściwej lokalizacji Parku Narodowego Gór Stołowych. W tej części kryje się pewna trudność, gdyż obok prawidłowego oznaczenia (B) umieszczono błędną lokalizację (D), pod którą nie istnieje żaden park narodowy. Uczniom jednak nie sprawiło to większego problemu, chociaż odpowiedź D była drugą pod względem częstości wyboru. Dominowały jednak odpowiedzi poprawne; najwyraźniej ci, którzy posiadali odpowiednią wiedzę, nie dali się wprowadzić w błąd. Grafika na plakietce parku również ułatwiała wybór odpowiedzi, ponieważ widać na niej charakterystyczną budowę formacji skalnych, typowych dla Gór Stołowych, unikatowych w skali naszego kraju. Najmniejsza popularność odpowiedzi A wynikała ze skojarzenia faktu położenia większości pasm górskich na południu Polski z nazwą poszukiwanego parku.

Wykres 2. Rozkład częstości odpowiedzi w drugiej części zadania. Oznaczenia takie same jak na wykresie 1.

W drugiej części zadania, dotyczącej Ojcowskiego Parku Narodowego, dominowała odpowiedź prawidłowa – C. Pozostały wybory były niemal równoliczne, nie widać preferencji żadnej z pozostałych lokalizacji. W przypadku tego parku sama nazwa nie naprowadzała uczniów na właściwą odpowiedź. Uczeń musiał się odwołać do własnej wiedzy, a jedynym ułatwieniem mogła być sylwetka nietoperza z emblematu parku i ciąg skojarzeń nietoperz – jaskinia – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – Ojcowski Park Narodowy. By jednak dokonać takiej operacji myślowej, uczeń musiał posiadać choćby minimalną wiedzę na temat życia nietoperzy.

Wykres 3. Rozkład częstości odpowiedzi w trzeciej części zadania. Oznaczenia takie same jak na wykresie 1.

W trzeciej części zadania uczeń powinien rozpoznać lokalizację Parku Narodowego Ujście Warty. W tej części zadania uczniowie najczęściej spośród wszystkich wierszy wybierali odpowiedź prawidłową – A (52%). Najrzadziej wybierali odpowiedź B, co może być związane z faktem, że lokalizacja ta nie współwystępuje na mapie z rzeką. Znajomość przebiegu Warty lub chociażby świadomość faktu, że jest ona dopływem Odry, również umożliwiały udzielenie prawidłowej odpowiedzi na to pytanie. Symbolika grafiki emblematu parku przypominała o znaczeniu doliny rzecznej w funkcjonowaniu tego obszaru chronionego. Pozostałe odpowiedzi – C i D (położenie nadrzeczne) wybierało po około 20% uczniów, nie zauważając że nie są to odcinki ujściowe rzek.

Wykres 4. Rozkład częstości odpowiedzi poprawnych i niepoprawnych w całym zadaniu. Oznaczenia takie same jak na wykresie 1.

Zadanie okazało się bardzo trudne dla uczniów. Poszczególne części zadania również sprawiały trudności, szczególnie uczniom słabszym. Choć wielu lepszych uczniów odpowiedziało poprawnie na jedną lub dwie części zadania, to tylko nieliczna grupa udzieliła trzech poprawnych odpowiedzi. Całe zadanie poprawnie rozwiązało nieco ponad 20% uczniów. Można byłoby je dodatkowo utrudnić, dodając kolejne lokalizacje na mapie lub kolejny park narodowy do rozpoznania, lecz przy tak słabych wynikach nie wydaje się to wskazane. Najlepszą okazją do wykorzystania tego zadania wydaje się lekcja o ochronie przyrody w Polsce. Na zakończenie można pokazać pełną mapę z parkami narodowymi (przykład http://www.zspkrosnica.republika.pl/files/parki.jpg) i wraz z uczniami przeanalizować treści emblematów parków narodowych.

Słowa kluczowe