Opłaty za torebki foliowe

Poprawna odpowiedź

1. Skutek

2. Przyczyna

Wymaganie ogólne

1 Wykorzystanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń korzysta z chemicznych tekstów źródłowych, pozyskuje, analizuje, ocenia i przetwarza informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem mediów i Internetu.
2 Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń zdobywa wiedzę chemiczną w sposób badawczy – obserwuje, sprawdza, weryfikuje, wnioskuje i uogólnia wykazuje związek składu chemicznego, budowy i właściwości substancji z ich zastosowaniami posługuje się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym w kontekście dbałości o własne zdrowie i ochrony środowiska naturalnego.
101.1 (Rozszerzenie) Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń korzysta z chemicznych tekstów źródłowych.

Wymaganie szczegółowe

6.1 Chemia opakowań i odzieży. Uczeń podaje przykłady opakowań (celulozowych, szklanych, metalowych, sztucznych) stosowanych w życiu codziennym opisuje ich wady i zalety
6.3 Chemia opakowań i odzieży. Uczeń uzasadnia potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzšcych z różnych opakowań

Komentarz

Zadanie przedstawia jedno z działań, którego celem jest zmniejszenie użycia jednorazowych torebek foliowych. Uczeń na podstawie tekstu wstępnego i własnych wiadomości ma określić, czy opisana w przykładzie sytuacja stanowi przyczynę, czy też jest skutkiem wprowadzenia opłaty recyklingowej.

Do rozwiązania tego zadania niezbędne jest uważne przeczytanie tekstu wstępnego i dojście na jego podstawie do właściwych konkluzji. Informacja o tym, że pieniądze uzyskane z opłaty recyklingowej będą przeznaczone na dofinansowanie selektywnej zbiórki odpadów, pozwala ustalić, że sytuacja przedstawiona w punkcie 1 jest skutkiem. W ocenie zjawiska drugiego pomaga ostatnia informacja umieszczona w części wstępnej zadania. Na jej podstawie można wyciągnąć wniosek, że torby foliowe, jak wszystkie przedmioty z tworzyw sztucznych, mają długi czas rozkładu, w ciągu którego zaśmiecają środowisko. Mimo, że w tekście nie podano wprost powodów, dla których wprowadzono opłatę recyklingową, to jednak można się domyślić, że jedną z przyczyn jest obciążanie środowiska przez zużyte torebki z tworzyw sztucznych.

 Jak odpowiadali uczniowie?

 Zadanie zostało zbadane na grupie 203 uczniów z I klasy liceum. W poniższej tabeli przedstawiono rozkład procentowy odpowiedzi uczniów (czcionką pogrubioną zaznaczono odpowiedzi prawidłowe):

Tylko 31,5% badanych zaznaczyło właściwe odpowiedzi we wszystkich trzech punktach. Przyczyna tego stanu rzeczy mogła mieć charakter ogólny – uczniowie mieli trudności z odróżnianiem skutków zdarzeń od ich przyczyn. Wtedy, niezależnie od rodzaju podanych informacji, nie poradziliby sobie z zadaniami, które tego typu umiejętności wymagają. Jednak niezależnie od tego mogły wystąpić także i inne czynniki, które wpłynęły na uzyskanie tak niskich wyników przez uczniów.

W ocenie zjawiska 1 pomocna była informacja podana w drugim akapicie wstępu, która mówiła, że pieniądze uzyskane z opłaty recyklingowej zostaną przeznaczone na dofinansowanie selektywnej zbiórki odpadów. Być może część uczniów, która wskazała błędną odpowiedź, nie przeczytała wstępu wystarczająco uważnie, aby wyciągnąć właściwy wniosek (pojawienie się pieniędzy sprawi, że będzie dotacja). Niektórzy uczniowie mogli również pomyśleć, że bodźcem do wprowadzenia płatnych torebek była chęć pozyskania funduszy na dofinansowanie zbiórki śmieci.

Badani, którzy nie zaznaczyli właściwej odpowiedzi w punkcie 2, prawdopodobnie niezbyt dobrze orientowali się we współczesnych problemach środowiska. Nie tylko w szkole, ale także w mediach bardzo często nagłaśniany jest problem opakowań z tworzyw sztucznych, których termin użytkowania jest bardzo krótki w stosunku do czasu rozkładu. Stale mówi się o potrzebie zmniejszenia ich ilości. Wystarczyłoby przywołać pewne fakty w pamięci, aby stwierdzić, że jednym ze sposobów zmniejszenia tego zjawiska może być wprowadzenie opłaty recyklingowej i że jest to następstwo powstawania nadmiernej ilości śmieci zawierających zużyte torebki.

Zadanie jest odpowiednie do pracy na lekcji omawiającej zagadnienia związane z ochroną środowiska (gospodarką odpadami) oraz dotyczącej opakowań. Powinno być poprzedzone dyskusją nauczyciela z uczniami na temat współczesnych problemów uwarunkowanych używaniem jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych oraz działań na rzecz zmniejszania ich ilości.

Słowa kluczowe