Piotr Ekolog

Poprawna odpowiedź

1. Można., 2. Można., 3. Nie można.

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
2.2 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń identyfikuje związki i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce i życiu społecznym w różnych skalach przestrzennych (lokalnej, regionalnej, krajowej, globalnej)
2.3 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń rozumie wzajemne relacje przyroda-człowiek.

Wymaganie szczegółowe

6.3. Wybrane zagadnienia geografii gospodarczej Polski. Uczeń przedstawia, na podstawie różnych źródeł informacji, strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce i ocenia jej wpływ na stan środowiska przyrodniczego.

Komentarz

Zadania sprawdza u ucznia umiejętność analizy ilustracji graficznej oraz rozpoznawania związków przyczynowo-skutkowych. Zaproponowane zadanie ma pokazać, w jaki sposób należy interpretować informacje, do których docieramy. Pierwszą trudnością zadania jest fakt, że bohater zadania, Piotrek, nie znalazł dokładnie takich danych, jakich oczekiwał. Nie oznacza to, że innych danych nie ma, ale Piotrek musi wysnuć wnioski tylko na podstawie zgromadzonych informacji. Zadaniem ucznia rozwiązującego zadanie nie jest ocena prawdziwości stwierdzeń Piotrka, ale określenie, czy jego spostrzeżenia są rzeczywiście oparte na zaprezentowanych informacjach.

W pierwszym stwierdzeniu uczeń musi rozstrzygnąć, czy na podstawie przedstawionych wykresów można porównać, w jaki sposób wymienione paliwa oddziaływają na środowisko w Polsce i w całej Europie. Emisja gazów cieplarnianych oddziałuje nie tylko na środowisko w danym kraju czy regionie. Gazy te wpływają na środowisko na całym globie, ponieważ swobodnie się przemieszczają w atmosferze. Elementem najwyraźniej różnicującym strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce i w Europie jest wykorzystanie paliw nuklearnych. Elektrownie jądrowe produkują mniejsze ilości gazów cieplarnianych niż elektrownie konwencjonalne (węglowe, olejowe, gazowe). Uczeń znając konsekwencje ich wykorzystania może ocenić, że korzystniejsza dla środowiska jest struktura produkcji energii elektrycznej w Europie niż w Polsce. A zatem można na podstawie zamieszczonych ilustracji ocenić, że stwierdzenie pierwsze jest nieprawdziwe. Prawidłową odpowiedź „można” zaznaczyło 47,3% spośród 165 uczniów 3 klasy gimnazjum, którym przedstawiono to zadanie.

Na ustosunkowanie się do drugiego stwierdzenia pozwala porównanie wartości procentowych przedstawionych na wykresie, ale tylko tych surowców, które odpowiadają za zwiększanie się ilości gazów cieplarnianych. O ile procentowy udział źródeł odnawialnych w Europie i w Polsce jest porównywalny, to ważna jest tutaj informacja o paliwach nuklearnych. Uczeń musi ocenić, czy ich wykorzystanie jest nie tyle szkodliwe dla całego środowiska, co dla konkretnego jego elementu, czyli składu chemicznego powietrza. Można zatem ocenić prawdziwość drugiego stwierdzenia Piotrka. Podobnego zdania było 30,3% badanych uczniów.

W trzecim stwierdzeniu uczeń musi odpowiedzieć na pytanie, czym są paliwa stałe. Zadanie sprawdza również, czy uczeń wie, że węgiel brunatny nie jest jedynym paliwem stałym. Jeśli paliwem stałym jest nie tylko węgiel brunatny, to na podstawie zaprezentowanej legendy nie można ocenić słuszności stwierdzenia. Odpowiedź negatywna wynika z braku odpowiednich informacji. Podobnego zdania było 27,3% badanych uczniów.

Całe zadanie okazało się dla uczniów trudne. Poprawnie rozwiązało je 9,7% badanych gimnazjalistów. Trudność zadania może wynikać z konstrukcji samego pytania. Uczeń ma za zadanie określić, czy na podstawie przedstawionych danych może potwierdzić dane stwierdzenie lub mu zaprzeczyć. Warto stosować rozwiązania tego typu, aby odejść od schematycznego rozwiązywania testów. Istnieje szansa, że uczniowie będą wtedy bardziej świadomie wybierać odpowiedzi do zadań. 

Słowa kluczowe