Wiązka zadań
Czasy Chrobrego u Galla
Materiał źródłowy wybrany do tego zadania to Kronika Polska Galla Anonima - klasyczne źródło, z którym każdy uczeń powinien się w czasie swojej edukacji spotkać kilka razy. W cytowanym fragmencie Gall przedstawia czasy panowania Bolesława Chrobrego, przy czym jego opis jest wyraźnie przerysowany, ma wywołać u czytelnika przekonanie, że była to epoka wspaniała. Stąd eksponowanie bogactwa państwa i zamożności mieszkańców. Zadanie pozwala sprawdzić, czy uczeń potrafi przeprowadzić krytyczną analizę źródła i dostrzec, że relacje o przeszłości nie zawsze muszą wiernie oddawać rzeczywistość.
Przeczytaj fragment Kroniki Galla Anonima (XI/XII wiek), opisujący czasy Bolesława Chrobrego i rozwiąż zadanie.
Za jego bowiem czasów nie tylko komesowie, lecz nawet ogół rycerstwa nosił łańcuchy złote niezmiernej wagi: tak opływali wszyscy w nadmiar pieniędzy. Niewiasty zaś dworskie tak chodziły obciążone złotymi koronami, koliami, łańcuchami na szyję, naramiennikami, złotymi frędzlami i klejnotami, że gdyby ich drudzy nie podtrzymywali, nie mogłyby udźwignąć tego ciężaru kruszców (…).
Gall Anonim, Kronika Polska, przekład R. Grodecki, Wrocław 1996, ks. I, rozdz. 12
Zadanie
Przedstawiony tekst jest
-
wyidealizowanym opisem kronikarza.
-
naukowym opisem czasów Chrobrego.
-
wiarygodną relacją naocznego świadka.
-
obiektywną relacją opartą na opisach świadków.
Poprawna odpowiedź
A
Wymaganie ogólne
2.2 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą.
Wymaganie szczegółowe
13.4 Polska pierwszych Piastów. Uczeń ocenia dokonania pierwszych Piastów w dziedzinie polityki, gospodarki i kultury.
Komentarz
Kluczem do rozwiązania tego zadania jest odpowiednia interpretacja zacytowanego fragmentu z kroniki. Uczeń powinien umieć ocenić wiarygodność źródła - określić czy tekst ma charakter oceniający czy informacyjny, obiektywny czy stronniczy. W tym zadaniu uczeń musi przede wszystkim dostrzec, że autor nie opisuje czasów sobie współczesnych, w czym pomagają mu podane daty życia kronikarza (w ten sposób może odrzucić odpowiedź C). Następnie uczeń powinien poddać analizie podany fragment - brak naukowego słownictwa i powoływania się na źródła wskazuje, że nie jest to tekst naukowy (w ten sposób można sfalsyfikować odpowiedź B). Odrzucenie odpowiedzi D opiera się na kryterium chronologicznym i stylistycznym: w cytowanym fragmencie autor nawet nie próbuje pisać w sposób obiektywny, przedstawiając jedynie pozytywne strony czasów Chrobrego. Stuletni okres, który upłynął od momentu śmierci Bolesława, do rozpoczęcia kroniki powinien zasugerować uczniom, że nie mogła się ona opierać na relacjach naocznych świadków. Wybór poprawnej odpowiedzi nie musi się jednak opierać na sfalsyfikowaniu wszystkich dystraktorów - jeżeli uczeń rozumie pojęcie “idealizacji” i prawidłowo odczyta fragment kroniki powinien wskazać dobrą odpowiedź bez większego trudu.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
