Wiązka zadań
Pasożyt czy nie?
Zadanie
Poniżej podano kilka informacji dotyczących trzech owadów.
Pluskwy domowe odżywiają się krwią ludzi, a do jej pobierania służą im specjalne aparaty gębowe. Mrówki faraona mogą zagrażać zdrowiu człowieka, ponieważ przenoszą bakterie chorobotwórcze. Karaluchy podczas żerowania pozostawiają swoje odchody, które mogą wywoływać u człowieka alergie.
Na podstawie tekstu określ, które z wymienionych owadów są pasożytami.
| Owady | Czy są pasożytami? | |
| 1. | Pluskwy domowe | `square` Tak / `square` Nie |
| 2. | Mrówki faraona | `square` Tak / `square` Nie |
| 3. | Karaluchy | `square` Tak / `square` Nie |
Poprawna odpowiedź
Tak,
Nie,
Nie.
Wymaganie ogólne
3.3 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń rozumie i interpretuje pojęcia biologiczne, zna podstawową terminologię biologiczną.
Wymaganie szczegółowe
4.5. Ekologia. Uczeń przedstawia, na przykładzie poznanych pasożytów, ich adaptacje do pasożytniczego trybu życia.
Komentarz
Zadanie sprawdza, w jakim stopniu uczeń rozumie definicję pasożytnictwa. Uczniowi przedstawione są trzy gatunki owadów, z których każdy w jakimś stopniu może szkodzić człowiekowi. Uczeń nie musi a priori mieć o nich żadnej wiedzy. Wystarczy, że zna i rozumie definicję pasożytnictwa oraz umie ją odnieść do podanych opisów.
O pasożytnictwie można mówić, gdy jeden z organizmów (pasożyt) odnosi korzyści, a drugi (żywiciel) ponosi szkodę. Uczniowie, których rozumienie pasożytnictwa ogranicza się do tego, że jeden z organizmów ponosi szkodę, nie rozwiążą zadania poprawnie. Spośród przedstawionych owadów jedynie pluskwa pasuje do definicji pasożyta – żywi się kosztem człowieka, a człowiek na tym traci. Mrówki faraona nie odnoszą natomiast żadnej korzyści z rozprzestrzeniania bakterii, podobnie jak karaluchy nic nie zyskują, wywołując u ludzi alergie.
Badanie wstępne, przeprowadzone na próbie 263 losowo wybranych uczniów klas III gimnazjum, wykazało że zadanie jest dość trudne. Jedynie 46% badanych prawidłowo oceniło wszystkie trzy przypadki. Najmniej problemów sprawiły uczniom pluskwy. Aż 83% badanych podało prawidłową odpowiedź. Klasyfikacja mrówek faraona i karaluchów była dla uczniów znacznie trudniejsza. Prawidłowej oceny dokonało, odpowiednio, 68% i 61% badanych uczniów.
Wyniki badania wstępnego świadczą z dużym prawdopodobieństwem, że badani nie są do końca świadomi, że pasożytem nie jest każdy organizm, który szkodzi innemu. Zadanie to obrazuje prawdopodobny sposób rozumowania niektórych uczniów i wskazuje konkretne niedociągnięcia w ich edukacji. Dzięki temu jest świetnym materiałem do pracy na lekcji poświęconej zależnościom międzygatunkowym. Stanowi także bardzo dobry materiał na sprawdzian, pozwalając zweryfikować zrozumienie zagadnienia pasożytnictwa.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
