GMO, czyli co?

Poprawna odpowiedź

1. - Nie,

2. - Nie,

3. - Nie.

Wymaganie ogólne

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Zadanie sprawdza podstawową umiejętność odróżniania organizmów modyfikowanych genetycznie – GMO od organizmów „nie GMO”. Znajomość istoty powstawania GMO jest szczególnie istotna w obecnych czasach, kiedy toczą się ciągłe spory związane z tzw. żywnością GMO.

Zadanie zostało przetestowane na 227 uczniach klasy pierwszej LO. Jak pokazują wyniki, istotna część badanych nie do końca potrafiła odróżnić, co jest, a co nie jest GMO. W zadaniu podano przykłady trzech organizmów wraz z informacjami o sposobie ich karmienia, hodowli czy – jak w przypadku bakterii – uzyskaniu przez nie oporności na antybiotyki. W żadnym z tych przypadków nie jest uprawnione określenie danego organizmu jako GMO. Krowa, czy jakiekolwiek inne zwierzę, nie może stać się GMO wskutek spożywania innego organizmu, zmodyfikowanego genetycznie. Człowiek spożywający różnorodny pokarm musiałby mieć w swoim genomie geny marchwi, ryby, czy innego zjedzonego organizmu. DNA, czy to z GMO, czy z jakiejkolwiek komórki, zostaje strawione w przewodzie pokarmowym zjadającego je organizmu i nie wnika w jego materiał genetyczny. Jednakże, 27% uczniów określiło krowę karmioną paszą otrzymaną ze zmodyfikowanej soi jako organizm zmodyfikowany genetycznie. Prawie połowa uczniów uznała z kolei, że GMO są bakterie, które po kontakcie z antybiotykiem uzyskały na niego oporność. Wynika z tego, że uczniowie ci mylą mutacje i dobór naturalny z genetycznym modyfikowaniem organizmów. Najbardziej jednak zadziwiający jest fakt, iż ponad 80% uczniów uznało za GMO kurczaki hodowane „na antybiotykach i hormonach”. O ile w pierwszym i drugim przypadku uczeń mógł zasugerować się informacjami dodatkowymi (krowa i pasza GMO, bakterie, w których DNA pojawiają się geny oporności na antybiotyki), to w przypadku kurczaków taki wybór odpowiedzi nie ma uzasadnienia. Nie można wykluczyć, iż uczniowie zaznaczyli jedną z odpowiedzi TAK z prostej przyczyny – nie są przyzwyczajeni do takiego zestawu odpowiedzi (trzy razy NIE, lub trzy razy TAK) i dlatego udzielali błędnych odpowiedzi. Warto zatem przyzwyczajać uczniów również do takich wariantów odpowiedzi.

Wynik uzyskany przez uczniów w tym zadaniu wskazuje, iż znaczna ich część nie do końca rozumie istotę GMO. Należy więc szczególny nacisk położyć na omawianie tego zagadnienia na konkretnych przykładach, nie tylko tych opisanych w podręcznikach. To pozwoli na racjonalną ocenę zagrożeń i korzyści wynikających ze stosowania inżynierii genetycznej w tworzeniu organizmów GMO.

Słowa kluczowe