Aloes na oparzenie

Poprawna odpowiedź

1–Nie,

2–Nie,

3–Tak,

4–Tak,

5–Nie.

Wymaganie ogólne

4.1 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski.
4.2 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi.

Wymaganie szczegółowe

7.7. Stan zdrowia i choroby. Uczeń analizuje informacje dołączane do leków oraz wyjaśnia, dlaczego nie należy bez wyraźnej potrzeby przyjmować leków ogólnodostępnych oraz dlaczego antybiotyki i inne leki należy stosować zgodnie z zaleceniem lekarza (dawka, godziny przyjmowania leku i długość kuracji).

Komentarz

Zadanie skupia się na obiegowych, często błędnych opiniach dotyczących preparatów leczniczych, zarówno będących wytworem przemysłu farmaceutycznego, jak i tych zaliczanych do tak zwanej medycyny naturalnej. Medykamenty obu rodzajów są często bezzasadnie stawiane w opozycji względem siebie. Zadanie pokazuje, że zwolennicy obu, pozornie przeciwstawnych, poglądów mogą mieć jednocześnie rację, co pozwala zweryfikować, czy uczeń faktycznie rozumie zagadnienia związane ze stosowaniem leków.

Każdy z poddanych ocenie ucznia argumentów jest niezależny od pozostałych. Dzięki temu o uczniu, który dokonał prawidłowej oceny we wszystkich pięciu punktach, można powiedzieć, że naprawdę dobrze rozumie zagadnienia związane ze stosowaniem leków naturalnych i konwencjonalnych.

Argument 1 jest w oczywisty sposób fałszywy. Nie ma powodów, by przypuszczać, że nie istnieją leki naturalne, które mają skuteczne działanie. W samej rzeczy, miąższ aloesu stanowi dobry przykład takiego leku. Być może uczeń, który w tym punkcie wybiera odpowiedź „Tak”, nie jest świadomy, że wiele leków aptecznych w mniejszym lub większym stopniu bazuje na preparatach naturalnych.

Argument 2 jest również nieprawdziwy. I choć sam aloes trudno jest, zwłaszcza nakładając na skórę, zastosować w dawkach, które mogłyby być szkodliwe, to ogólne stwierdzenie, że leki naturalne nie mogą szkodzić, jest często powielanym błędnym stereotypem. Aby to zrozumieć, wystarczy sobie uświadomić, że wiele roślin śmiertelnie trujących (jak np. naparstnica purpurowa) jest także wykorzystywanych w medycynie. Uczeń, który uznaje ten argument za poprawny, prawdopodobnie jest zbytnim entuzjastą „medycyny naturalnej”.

Argument 3 jest jak najbardziej słuszny. Wszelkiego rodzaju preparaty ziołowe nie pozwalają na ścisłe kontrolowanie aplikowanej dawki składników aktywnych. Wynika to przede wszystkim ze zmienności osobniczej roślin, ale również z potencjalnej obecności substancji, które mogą wpływać na przyswajanie i działanie substancji leczniczej. Ich zawartość również nie jest dokładnie znana, co wprowadza dodatkową zmienność. Zapewne uczeń odrzucający ten argument nie rozumie, jak bardzo ważne może być w leczeniu precyzyjne dawkowanie leków.

Argument 4 jest słuszny. Nietrudno dojść do wniosku, że gdyby aloes (lub inna roślina lecznicza) nie zawierał substancji o leczniczych właściwościach, nie byłoby powodu, aby wykorzystywać go jako podstawę do produkcji farmaceutyków.

Argument 5 jest analogiczny do argumentu 2, z tym że przedstawia leki „przemysłowe” jako bezpieczne, bo przetestowane laboratoryjnie i klinicznie. Jest to oczywiście stwierdzenie nieprawdziwe, o czym łatwo się przekonać, studiując ulotki farmaceutyczne, a zwłaszcza ich części poświęcone skutkom ubocznym i efektom przedawkowania. Uczeń, który uznaje to stwierdzenie za prawdziwe, najprawdopodobniej nie rozumie zagrożeń płynących z niekonsultowanego z lekarzem stosowania i dawkowania leków.

 Zadanie nadaje się na sprawdzian, pozwalając ocenić wiedzę (i poglądy) uczniów na temat stosowania leków „przemysłowych” oraz „naturalnych”. Może być także wykorzystane na lekcji, służąc jako zaczątek dyskusji na temat zalet i wad leków różnego pochodzenia.

Słowa kluczowe