Wiązka zadań
Uprawa roślin z genami cry
Zadanie
Pewne bakterie glebowe zawierają geny cry, które kodują specyficzne białka Cry toksyczne dla określonych gatunków owadów, a nieszkodliwe dla kręgowców. Wprowadzenie genów cry do komórek roślin sprawia, że rośliny stają się odporne na owadzie szkodniki, przeciwko którym w uprawach roślin niezmodyfikowanych zazwyczaj stosuje się pestycydy. Odmiana ziemniaka zawierająca białka Cry jest odporna na stonkę ziemniaczaną, a zmodyfikowana w ten sposób kukurydza – na omacnicę prosowiankę, szkodnika kukurydzy.
Na podstawie: Malepszy S. (red.), Biotechnologia roślin, PWN Warszawa 2005, str. 362-363
Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących genetycznie zmodyfikowanych ziemniaków i kukurydzy.
| Stwierdzenie | Prawda czy falsz? | |
| 1. | Zmodyfikowane genetycznie przez wprowadzenie genów cry ziemniaki i kukurydza są trujące dla ludzi. | `square` Prawda / `square` Falsz |
| 2. | Uprawa transgenicznych roślin z genami cry sprzyja środowisku z uwagi na mniejsze zużycie pestycydów. | `square` Prawda / `square` Falsz |
| 3. | Uprawa roślin z genami cry wymaga mniej zabiegów agrotechnicznych niż uprawa odmian niezmodyfikowanych. | `square` Prawda / `square` Falsz |
Poprawna odpowiedź
1 – Fałsz
2 – Prawda
3 – Prawda
Wymaganie ogólne
Wymaganie szczegółowe
Komentarz
Wszystkie informacje potrzebne do udzielenia poprawnej odpowiedzi uczeń może znaleźć w tekście wprowadzenia lub je z tego tekstu wywnioskować. Dzięki temu zadanie nie bada, czy uczeń posiada wymaganą wiedzę, lecz sprawdza, czy jest w stanie czytać ze zrozumieniem i wnioskować. Zadanie osadzone jest w popularnym i budzącym wiele kontrowersji temacie uprawy roślin modyfikowanych genetycznie (GMO), co pozwala sprawdzić, w jakim stopniu uczeń, podając odpowiedź, sugeruje się obiegowymi opiniami, a w jakim dokonuje samodzielnej analizy.
W tekście jest podana podpowiedź na temat stwierdzenia 1. Aby udzielić poprawnej odpowiedzi, uczeń musi jedynie wiedzieć, że człowiek jest kręgowcem. Uczeń, który w tej części zadania podaje odpowiedź błędną, z bardzo dużym prawdopodobieństwem „strzela” bez czytania lub kieruje się obiegową opinią o szkodliwości GMO dla zdrowia człowieka.
Poprawna ocena stwierdzenia 2 wymaga wyszukania w tekście wstępu informacji, że rośliny z genami cry są odporne na owadzie szkodniki, przeciw którym w przypadku upraw tradycyjnych stosuje się pestycydy. Na podstawie tej informacji można wyciągnąć wniosek, że uprawa roślin z genem cry nie wymaga (lub wymaga znacznie mniej) pestycydów, a co za tym idzie, jest mniej szkodliwa dla środowiska. Podobnie jak w przypadku stwierdzenia 1, uczeń udzielający błędnej odpowiedzi najprawdopodobniej „strzela” lub uznaje za pewnik obiegową opinię o szkodliwym wpływie GMO na środowisko. Możliwe też, że nie potrafi przeprowadzić prostego wnioskowania lub nie czyta zadania uważnie.
Odpowiedź w stwierdzeniu 3 wymaga nieco więcej zastanowienia. Uczeń, aby odpowiedzieć poprawnie, musi porównać sposoby uprawy roślin niezmodyfikowanych i zmodyfikowanych i zauważyć, że w przypadku tych drugich z pewnością potrzeba mniej oprysków, ponieważ popularne szkodniki owadzie nie stanowią zagrożenia dla ich upraw. Jest to zatem przedłużenie toku rozumowania ze stwierdzenia 2. Można przypuszczać, że uczeń, który ocenia poprawnie stwierdzenie 2, ale myli się w stwierdzeniu 3, nie potrafi przeprowadzić tak daleko idącej interpretacji tekstu. Z drugiej strony niepoprawna odpowiedź w punkcie 2 i poprawna w punkcie 3 najprawdopodobniej świadczy o „strzelaniu”.
Zadanie, ze względu na sprawdzanie umiejętności analizowania tekstu i wnioskowania, bardzo dobrze nadaje się na sprawdzian, pozwalając jednocześnie na zbadanie stanu wiedzy uczniów i wpływu obiegowych opinii na temat GMO na ich odpowiedzi. Ponadto stanowi bardzo dobry materiał do pracy na lekcji poświęconej zagadnieniu organizmów modyfikowanych genetycznie i biotechnologii w ogóle.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
